Wat doen de donorstamcellen in het lichaam van de patiënt?

Nadat een donor stamcellen heeft gedoneerd, worden deze door een koerier naar het ziekenhuis van de patiënt gebracht en daar bij de patiënt toegediend. Maar wat gebeurt er eigenlijk met de donorstamcellen in het lichaam van de patiënt?

Stamcellen

Om die vraag te kunnen beantwoorden is het goed om eerst stil te staan bij de functie van stamcellen. Stamcellen zijn bijzondere soorten cellen. Ze kunnen zich oneindig delen, maar kunnen ook veranderen in andere cellen. Stamcellen* bevinden zich in het beenmerg, een zacht week weefsel dat zich binnen de centrale holten van diverse botten in het lichaam bevindt. Uit de stamcellen in je beenmerg ontstaan alle verschillende soorten bloedcellen zoals: bloedplaatjes, witte bloedcellen en rode bloedcellen. Stamcellen zijn dus eigenlijk een soort bloedproductiefabrieken in je lichaam.

Bij een ernstige bloedziekte, zoals bijvoorbeeld leukemie, is de aanmaak van de gezonde bloedcellen verstoord. Gezonde bloedcellen zijn noodzakelijk voor het vervoer van zuurstof, bestrijding van infecties en het voorkomen van bloedingen. Door de verstoorde aanmaak van bloedcellen komt de patiënt in een levensbedreigende situatie. Bij een stamceltransplantatie krijgt de patiënt goed functionerende stamcellen van een donor toegediend die zelf in het lichaam van de patiënt weer nieuwe en gezonde bloedcellen aan gaan maken.

Immuunsysteem

Maar voordat een patiënt een stamceltransplantatie kan ondergaan is het noodzakelijk om eerst zijn eigen immuunsysteem “uit te schakelen”. Dit gebeurt door de patiënt te behandelen met een dosis chemotherapie en radiotherapie die zó hoog is, dat het beenmerg onherstelbaar beschadigd raakt. Zonder deze behandeling zal het immuunsysteem van een patiënt de donorcellen als 'vreemd' zien en gaat het deze gezonde stamcellen aanvallen en vernietigen waardoor de transplantatie mislukt.

De nieuwe stamcellen van een donor worden bij de patiënt via een infuus toegediend. De stamcellen gaan dan zelf naar het beenmerg toe. Hier zullen zij zich gaan vermeerderen en later gezonde bloedcellen produceren. Het duurt ongeveer twee weken voordat zichtbaar is in een laboratorium dat de nieuwe stamcellen van de donor hun werk doen.

Genezing

Naast de aanmaak van nieuwe stamcellen en bloedcellen kunnen de donorcellen ook zieke cellen herkennen. Als donorcellen de zieke cellen herkennen, kunnen zij deze vernietigen waardoor de patiënt kans heeft om volledig van een ziekte te genezen.