Waarom stamceldonor worden?

Belang gezonde stamcellen

In het beenmerg vind je de stamcellen die verantwoordelijk zijn voor het aanmaken van verschillende bloedcellen. Deze bloedcellen zijn nodig voor:

Het vervoer van zuurstof
De bestrijding van infecties
Het voorkomen van bloedingen

Bij een patiënt met een ernstige bloedziekte is dit proces zodanig verstoord, dat de patiënt in een levensbedreigende situatie terecht komt.

De patiënt wordt dan behandeld met een dosis chemotherapie of radiotherapie die zó hoog is, dat het beenmerg onherstelbaar beschadigd raakt. Niet alleen de slechte cellen, maar ook de goede (bloed)cellen worden vernietigd. Gezonde stamcellen van een donor zijn dan voor twee dingen belangrijk:

Door een stamceltransplantatie krijgt de patiënt weer goed functionerende stamcellen die zelf nieuwe bloedcellen aan gaan maken.
Als er nog kleine resten tumor of kankercellen bij de patiënt zijn achtergebleven, kunnen de stamcellen van de donor deze aanvallen en vernietigen.

Daarmee geef jij als stamceldonor een patiënt de kans om volledig van de ziekte te genezen.

Wat zeg je tegen iemand die jou een kans op nieuw leven geeft? Dankjewel doet eigenlijk tekort aan wat ik voel. Lisanne (28), ontving stamcellen van een onbekende donor

Kans op een match

Een patiënt kan lang niet van iedereen stamcellen ontvangen. Het is heel belangrijk dat de weefseltypering (HLA) van de stamcellen van een donor zo goed mogelijk past bij die van de patiënt. Als het lichaam van de patiënt de stamcellen als vreemd beschouwt, ontstaan er namelijk ernstige of zelfs dodelijke complicaties.

De grootste kans op een match is tussen broers en zussen. Toch vindt slechts 30% van de patiënten binnen zijn of haar familie een geschikte donor. Dat betekent dat een groot deel van de patiënten afhankelijk is van een donor buiten de familie. In dat geval wordt er gezocht naar een match in de wereldwijde databank van stamceldonoren.

De kans dat jij met een willekeurig persoon ergens ter wereld een match bent, is ontzettend klein. Om voor alle patiënten een geschikte donor te kunnen vinden, is het daarom belangrijk dat er wereldwijd heel veel stamceldonoren geregistreerd staan.

Luistertip

In onze podcastaflevering De perfecte stamceldonor: familielid of onbekende? delen Amber en Tom hun ervaring met het ontvangen van stamcellen. Voor Amber werd een bijzondere match gevonden, namelijk haar eigen broertje! Het zusje van Tom was geen match voor hem. Hij kreeg stamcellen van een onbekende donor uit de wereldwijde databank.

Luister de aflevering hier

Veel jonge donoren nodig

Ook de leeftijd van de donor speelt een belangrijke rol. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de kans op genezing voor de patiënt het grootst is, als de stamcellen van een jonge donor komen. Matchis is daarom hard op zoek naar mensen tussen de 18 en 35 jaar die zich willen registreren als stamceldonor.

Gemengde afkomst

Voor patiënten met een niet-westerse afkomst is het vinden van een geschikte stamceldonor nóg moeilijker. Dat is omdat er wereldwijd naar verhouding maar heel weinig mensen van niet-westerse afkomst als stamceldonor geregistreerd staan. Hetzelfde geldt voor donoren van gemengde afkomst.

De afkomst van donor en patiënt komen vaak overeen. Als een patiënt bijvoorbeeld (deels) Turks is, dan is de kans op een match het grootst met een donor die ook (deels) Turks is. Om deze patiënten te kunnen helpen is het dan ook heel belangrijk dat meer mensen van gemengde of niet-westerse afkomst zich registreren als stamceldonor.

Word ook stamceldonor