HLA
Als je je registreert als stamceldonor wordt jouw HLA-typering bepaald. Op basis van deze typering kunnen we namelijk zien of er een match is tussen jou als donor en een patiënt. De HLA-typering wordt uitgevoerd in een laboratorium aan de hand van het wangslijmvlies dat met de wattenstaafjes is afgenomen. Op deze pagina leggen we uit wat HLA precies is.
Lees meer over het registratieproces
Page content
Wat is HLA?
HLA staat voor Humaan Leukocyten Antigenen. HLA bestaat uit verschillende eiwitten die op de buitenkant van bijna alle cellen van je lichaam zitten. HLA heeft de vorm van ‘grijpertjes’ en maakt onderdeel uit van je afweersysteem. Het zijn deze grijpertjes die kunnen herkennen of iets lichaamseigen of lichaamsvreemd is. Zij zorgen ervoor dat jouw lichaam bijvoorbeeld een bacterie herkent en aanvalt, zodat je lichaam gezond blijft.
Er zijn wel tienduizenden variaties mogelijk in de onderdelen waaruit HLA-eiwitten bestaan. Al deze onderdelen kunnen ook weer op verschillende manieren gecombineerd worden. Tezamen vormen ze jouw eigen specifieke HLA profiel. Er bestaan dus ontzettend veel verschillende HLA profielen. Daarom is het heel moeilijk om iemand te vinden die precies dezelfde combinaties heeft als de patiënt. Er is dan ook een hele grote groep donoren nodig om voor een patiënt één match te vinden.
Waarom moet de HLA-typering van de donor en de patiënt overeenkomen?
Bij een stamceltransplantatie breng je de stamcellen van een donor in het lichaam van de patiënt. Je wil dan dat er een kleine afweerreactie wordt veroorzaakt. Dit betekent dat de donorcellen de lichaamscellen van de patiënt als lichaamsvreemd zien. Hierdoor kunnen de donorcellen de zieke cellen van de patiënt herkennen en aanvallen.
Als donorcellen de zieke cellen van de patiënt vernietigen is er kans op genezing. Aan de andere kant mag deze afweerreactie ook weer niet te sterk zijn, waardoor de donorcellen ook veel gezonde cellen vernietigen, want dan wordt het lichaam van de patiënt als het ware aangevallen door de donorcellen. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van de patiënt. Het is dan ook heel belangrijk dat de HLA-typering van een donor zo goed mogelijk past bij die van de patiënt.
Wat is de kans op een match binnen de familie?
Een patiënt moet dus stamcellen krijgen van een donor met dezelfde HLA-typering. De informatie voor het HLA is erfelijk. Iedereen krijgt een pakketje met de helft van het HLA van hun vader en de andere helft van hun moeder. Hierdoor is het waarschijnlijk dat je niet volledig met je vader en/of moeder zal matchen maar slechts voor de helft. De kans dat je met één broer of zus een match bent, is 25%.
Andere familieleden
Neven en nichten zullen in de meeste gevallen maximaal voor 50% hetzelfde HLA profiel hebben. Soms komen bepaalde HLA profielen zo vaak voor in de bevolking dat hetzelfde profiel meerdere keren voorkomt in de familie. Dan is het toch mogelijk dat ouders/kinderen/neven/nichten een volledige match kunnen zijn. De kans hierop is klein.
